İşsizlik Maaşı/ İşsizlik Ödeneği Nedir?

İşsiz kalan sigortalılara belirli şartları taşımaları halinde 4447 sayılı Kanun’da belirtilen dönem ile sınırlı olmak üzere yine kanunda belirtilen miktarda yapılan ödemeye işsizlik ödeneği veya işsizlik maaşı adı verilir. İşsizlik maaşları işsizlik fonundan karşılanmaktadır. Bu fon için sigortalıdan prime esas aylık brüt kazancının yüzde biri, işverenden bu kazancın yüzde ikisi tahsil edilmekte ve bu miktara yüzde bir de devlet katkısı ilave edilmektedir. İsteğe bağlı sigortalılardan işsizlik sigortası primlerini ödeyenlerden ise yüzde bir sigortalı ve yüzde iki işveren payı alınmaktadır.

İşsizlik Maaşından/İşsizlik Ödeneğinden Yararlanma Koşulları Nelerdir?

İşsizlik maaşından faydalanmak için işsiz kalan sigortalının belirli şartlara sahip olması gerekmektedir. Genel olarak bu şartlar;

– Sigortalının hizmet sözleşmesine dayalı olarak çalışmış olması,

– Sigortalının kendi kusur ve isteği dışında işini kaybetmiş olması,

– Hizmet sözleşmesinin sona ermesinden önceki son yüz yirmi gün sigortalının hizmet sözleşmesine dayalı olarak çalışmış olması,

– Hizmet sözleşmesinin sona ermesinden önceki son üç yıl içerisinde en az altı yüz gün süre ile işsizlik sigortası priminin ödenmiş olması,

– Hizmet sözleşmesinin sona ermesinden sonraki otuz gün içerisinde İŞKUR’a başvuruda bulunulmuş olması,

– Sigortalı işsizin iş almaya hazır durumda olmasıdır.

İşsizlik Maaşından/İşsizlik Ödeneğinden Kimler Yararlanabilir? 

İşsizlik maaşından bir hizmet sözleşmesine dayalı olarak çalışan sigortalılar, kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalılardan isteğe bağlı prim ödeyenler, sandıklara tabi sigortalılar ve çalışma vizesi ile çalışan yabancı işçiler yararlanabilmektedir.

İş Sözleşmesinin Hangi Nedenlerle Sona Ermesi Halinde İşsizlik Maaşından/İşsizlik Ödeneğinden Faydalanılabilir?

Hizmet sözleşmesinin aşağıdaki hallerden biri nedeni ile sona erdirilmesi durumunda diğer şartların da varlığı halinde sigortalı, işsizlik maaşını alma hakkına sahiptir. Bu nedenler;

– Sözleşmenin işveren tarafından süreli fesih yoluyla sona erdirilmesi, 

– Sözleşmenin sigortalı tarafından haklı nedenle sona erdirilmesi,

– Sözleşmenin işveren tarafından İş Kanunun 25nci maddesinde belirtilen sağlık sebepleri veya işyerinde işçiyi bir hafta süreyle çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir sebebin ortaya çıkması nedeniyle sona erdirilmesi,

– Belirli süreli iş sözleşmesinin sürenin bitimi nedeni ile sona ermesi,

– İşyerinin devri, kapatılması veya niteliğinin değişmesi nedeniyle sözleşmenin sona ermesi,

– İşyerinin özelleştirilmesi nedeniyle sözleşmenin sona ermesidir.

İşsizlik Maaşına/İşsizlik Ödeneğine Hak Kazananlara Sunulan Hizmetler Nelerdir?

İşsizlik ödeneğine hak kazananlara;

– İşsizlik Ödeneği/ İşsizlik Maaşı,

– Genel Sağlık Sigortası Primleri,

– Yeni bir iş bulma,

– Meslek geliştirme, edindirme ve yerleştirme eğitimi hizmeti sunulmaktadır. 

İşsizlik Maaşı/İşsizlik Ödeneği Süresi Ne Kadardır?

Diğer şartların sağlanması durumunda hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içerisinde;

– 600 gün sigortalı olarak çalışmış olan sigortalı işsizlere 180 gün,

– 900 gün sigortalı olarak çalışmış olan sigortalı işsizlere 240 gün,

– 1080 gün sigortalı olarak çalışmış olan sigortalı işsizlere 300 gün süre ile işsizlik ödeneği verilmektedir.

İşsizlik Maaşı/İşsizlik Ödeneği Ne Kadardır ve Nasıl Hesaplanır?

İşsizlik ödeneği günlük olarak sigortalının son dört aylık prime esas kazancı dikkate alınarak hesap edilmektedir. Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları esas alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancın %40’ıdır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %80’ini geçememektedir. İşsizlik ödeneğinden damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesinti ise yapılmamaktadır.

Buna göre 2020 yılı için damga vergisi hariç en düşük işsizlik maaşı 1.177 TL, en yüksek işsizlik maaşı ise 2.354 TL olarak hesaplanmaktadır. Damga vergisi sonrası ise sigortalı işsize ödenecek en düşük ödenek, 1.168,27 TL, en yüksek ödenek ise 2.336,53 TL’dir.

İşsizlik Maaşı/İşsizlik Ödeneği Ne Zaman Ödenir?

İşsizlik ödeneği başvurusu, başvuru tarihini izleyen ayın son gününe kadar sonuçlandırılmakta olup, ödemeler ise her ayın beşinde aylık olarak yapılmaktadır. Ödeme tarihinin Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı tarafından öne çekilmesi ise mümkündür.

İşsizlik Maaşı/İşsizlik Ödeneği Ne Zaman Kesilir?

Sigortalı işsizlere yukarıda belirtilen şartları taşımaları halinde ödenen işsizlik ödeneği şu hallerde kesilmektedir;

– Sigortalı işsizlere İŞKUR tarafından kendileri tarafından ikamet edilen yerin belediye sınırları içinde, mesleklerine ve son çalıştıkları işin ücret ve çalışma koşullarına yakın olarak teklif edilen bir işin haklı bir sebep olmaksızın reddedilmesi halinde, 

– Sigortalı işsizin işsizlik ödeneği aldığı dönemde kayıt dışı olarak çalışmış olduğu İŞKUR denetim elemanları tarafından tespit edilmesi halinde işsizlik ödenekleri tekrar başlatılmamak üzere,

– İşsizlik ödeneği alınan süre içerisinde emeklilik nedeni ile yaşlılık aylığı almaya başlayanların yaşlılık aylığını almaya başladığı tarih itibarıyla,

– İŞKUR tarafından önerilen meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimine haklı bir neden gösterilmeden reddedilmesi veya kabul edilmesine karşın devam edilmemesi ve haklı bir nedene dayanmaksızın kurum tarafından yapılan çağrıların zamanında cevaplanmaması, istenilen bilgi ve belgelerin öngörülen süre içinde verilmemesi halinde anılan davranışlarda bulunan sigortalıların işsizlik ödenekleri kesilmektedir. Ancak bu hallerin sona ermesi durumunda, ödemelere yeniden başlanılmaktadır. Ödemenin süresi ise, başlangıçta belirlenmiş olan toplam hak sahipliği süresinin sona erdiği tarihi geçememektedir.

İşsizlik Maaşı/İşsizlik Ödeneği Alanlar Sağlık Hizmetinden Faylanabilir Mi?

İşsizlik maaşı alanlar genel sağlık sigortasından faydalanmakta olup, genel sağlık sigortası primleri İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmaktadır. İşsizlik maaşı alanların bakmakla yükümlü olduğu kişilerin bulunması halinde bu kişiler de genel sağlık sigortası kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanabilmektedir.

Askerlik Nedeniyle Hizmet Sözleşmesini Feshedenler İşsizlik Maaşı/İşsizlik Ödeneği Alabilir Mi?

Askerlik görevi nedeniyle hizmet sözleşmesini fesheden işçiye iş sözleşmesinin feshi nedeni ile işsizlik maaşı ödenmemektedir. Ancak, askerlik hizmetinin sona ermesinden sonra yeni bir iş bulamayan sigortalı, askerlik hizmetinin sona ermesinden itibaren otuz gün içinde başvuruda bulunması halinde işsizlik maaşından faydalanabilmektedir.

Evlilik Nedeniyle Hizmet Sözleşmesini Feshedenler İşsizlik Maaşı/İşsizlik Ödeneği Alabilir Mi?

Her ne kadar evlilik nedeniyle sözleşmesini fesheden kadın işçi, bir kısım şartların varlığı halinde kıdem tazminatı alabilmekteyse de, hizmet sözleşmesi kendi isteği nedeni ile sona erdiğinden işsizlik maaşından yararlanamaz.

İşsizlik Maaşı/İşsizlik Ödeneği Yeniden Başlatılatılabilir Mi?

Ödenekten yararlanırken, yararlanma süresi doldurulmadan tekrar işe girilmesi ve işsizlik ödeneğinden yararlanmak için gerekli olan şartları yerine getiremeden yeniden işsiz kalınması halinde daha önceden hak edilen işsizlik ödeneği süresi dolduruluncaya kadar ödenekten yararlanılabilinir. Kalan hak sahipliğinin devamında İŞKUR’a başvurulan tarihten itibaren ödemeler gerçekleştirilir.

Hak kazanma şartlarını sağlamak suretiyle yeniden işsiz kalınması halinde ise sadece bu yeni hak sahipliğinden doğan süre kadar işsizlik ödeneği ödenir.

İşe İade Davası Sonucu İşe İade Edilenlere İşsizlik Maaşı/İşsizlik Ödeneği Ödenir Mi?

İşçi tarafından açılan işe iade davasının işçi lehine sonuçlanması halinde, geriye dönük olarak dört aylık yatırılan primlerin son günü iş akdinin sona erme tarihi olarak kabul edilerek, diğer şartları sağlayan sigortalılara çalışılmayan dönemler için işsizlik ödeneği ödenmektedir. Bu durumda otuz gün içerisinde yapılması gereken başvuru süresi davanın kesinleştiği tarihten itibaren başlamaktadır. 

Mahkemece geçersizliğine karar verilen ilk fesih nedeni ile işsizlik maaşı ödenmiş olan sigortalı işsizler açısından ise; fesih tarihinden itibaren işe iade davası kapsamında geriye dönük bildirilen primlerin son günü fesih tarihi olarak esas alınmak suretiyle işsizlik ödeneği hak sahipliği belirlenir ve işsiz geçen dönemler için işsizlik ödeneği ödenir. Prim bildirimi olan dönemlerde yapılmış olan ödemeler ödenecek işsizlik ödeneğinden yasal faiz uygulanmadan mahsup edilir.

İşsizlik Maaşı/İşsizlik Ödeneği Haczedilebilir Mi?

İşsizlik maaşlarının nafaka borçları dışında haczi, devir veya temliki mümkün değildir.